Wat is een ‘achterdakvlak’ in geval van vergunningvrij bouwen onder de Omgevingswet?
Bij het bouwen van een dakraam of andere daglichtvoorziening rijst regelmatig de vraag: mag dit zonder vergunning? De regels voor vergunningvrij bouwen, zoals opgenomen in het Besluit omgevingsrecht (Bor) en vanaf 2024 in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), noemen het ‘achterdakvlak’ als locatie waar dit mogelijk is. Maar wat wordt precies bedoeld met een ‘achterdakvlak’?
Het begrip ‘achterdakvlak’ in het Bor
Het Bor stelt dat een dakraam in het achterdakvlak vergunningvrij mag worden geplaatst, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Echter, het begrip zelf is niet gedefinieerd in het Bor. Dit zorgt regelmatig voor discussie. Recente jurisprudentie, zoals de uitspraak van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant (ECLI:NL:RBZWB:2024:7715), biedt inzicht in de interpretatie.
De rechtbank legt een verband met de voorgevelrooilijn, zoals bedoeld in artikel 1 van Bijlage II Bor. De voorgevelrooilijn is vaak bepalend voor wat als voor- of achterzijde van een bouwwerk wordt gezien. Als een bestemmingsplan (of nu omgevingsplan) geen duidelijke aanwijzingen geeft, wordt gekeken naar de feitelijke situatie. Factoren zoals de locatie van de voordeur, huisnummer en hoofdontsluiting spelen daarbij een rol. In dit specifieke geval concludeerde de rechtbank dat het dakvlak niet volledig als ‘achterdakvlak’ kon worden aangemerkt, waardoor een vergunning toch vereist was.
Hoe verandert dit onder de Omgevingswet?
Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 zijn de regels verschoven naar het Bbl. Ook hier blijft het begrip ‘achterdakvlak’ ongedefinieerd. Artikel 2.29, onder c Bbl geeft aan dat een dakraam in het achterdakvlakvergunningvrij mag worden geplaatst, onder voorwaarden die vergelijkbaar zijn met het Bor.
Nieuw is dat het Bbl sterk leunt op integratie in het omgevingsplan. Hoewel technische vergunningvrijheid blijft gelden, kan een omgevingsplan aanvullende regels bevatten. Net als onder het Bor kan een onduidelijke definitie leiden tot interpretatievragen, waarin ook hier de feitelijke situatie vaak doorslaggevend zal zijn.
Belang voor de praktijk
Voor zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers is het belangrijk om bij bouwplannen rekening te houden met de juridische duiding van begrippen zoals achterdakvlak en voorgevelrooilijn. Onjuiste interpretaties kunnen leiden tot handhaving door het college van B&W, zoals in de hierboven genoemde uitspraak gebeurde. Een gedegen voorbereiding en advies, bijvoorbeeld door een specialist in het bouwrecht en omgevingsrecht, kan veel problemen voorkomen.
Conclusie
Het ontbreken van een eenduidige definitie van ‘achterdakvlak’ leidt in de praktijk tot interpretatievragen, zowel onder het huidige Bor als onder het nieuwe Bbl. Het blijft essentieel om bij het plaatsen van een dakraam niet alleen naar landelijke regels te kijken, maar ook naar het omgevingsplan. Jurisprudentie zoals de genoemde uitspraak helpt om in specifieke gevallen duidelijkheid te scheppen, maar kan niet alle onzekerheden wegnemen.
Neem contact op!
Heeft u vragen over vergunningvrij bouwen of wilt u weten of een project voldoet aan de regels? Neem contact op met een expert bij Speelman & Voogd Advocaten voor advies op maat!